1. Định nghĩa về siêu âm Tuyến giáp:
a. Tuyến giáp là gì?
Tuyến giáp là một bộ phận nằm ở phía trước cổ; có nhiệm vụ sản sinh hormone để tham gia vào hầu hết các quá trình trao đổi chất của tế bào. Chính vì vậy mà khi tuyến giáp có vấn đề; chức năng này sẽ bị ảnh hưởng, gây rối loạn quá trình chuyển hóa của hầu hết các cơ quan.
b. Siêu âm tuyến giáp là gì?
Siêu âm tuyến giáp là một phương pháp hiện đại sử dụng công nghệ sóng âm thanh ở tần số cao để quét qua tuyến giáp nhằm tạo ra hình ảnh cụ thể và chi tiết để từ đó các bác sĩ đánh giá và đưa ra chẩn đoán chính xác nhất.
Các biểu hiện bệnh lý liên quan đến tuyến giáp thường không rõ ràng nên nếu không chú ý sẽ khó có thể phát hiện hoặc nhầm lẫn với các bệnh thông thường khác. Siêu âm tuyến giáp là một trong những kỹ thuật mà bác sĩ khuyến khích bệnh nhân thực hiện trong tầm soát bệnh lý tuyến giáp để sớm phát hiện các bất thường, nhất là tình trạng hình thành khối u tuyến giáp.
2. Khi nào cần siêu âm tuyến giáp?
Siêu âm tuyến giáp nói riêng và siêu âm vùng cổ nói chung được chỉ định khi bác sỹ khám lâm sàng vùng cổ nghi ngờ có khối u vùng cổ; bướu giáp (bướu cổ); khối trong trung thất; hoặc khi khám lâm sàng bình thường nhưng nghi ngờ có bệnh lý tuyến giáp qua các xét nghiệm.
3. Mục đích và ưu điểm của siêu âm tuyến giáp hiện nay
Mục đích
Trong các trường hợp bệnh nhân xuất hiện các biểu hiện nghi ngờ đến tuyến giáp hoặc các xét nghiệm đánh giá chức năng thấy các chỉ số thay đổi, bác sĩ sẽ cho chỉ định siêu âm tuyến giáp nhằm mục đích:
- Khảo sát cấu trúc của tuyến giáp cũng như những bộ phận lân cận tuyến giáp để phát hiện khối u; tổn thương hay nhiễm trùng,…
- Tìm kiếm và đánh giá đặc điểm; tính chất; vị trí; phạm vi hình thành của các bướu nhân tuyến giáp hoặc khối u ở các cơ quan tại vùng cổ.
- Kiểm tra và xác định mức độ lành tính hay ác tính thông qua thang phân loại TIRADS.
- Định hướng trong sinh thiết, chọc hút tế bào khối u.
- Xác định nguyên nhân tiềm ẩn gây đau, nhiễm trùng tuyến giáp.
Ưu điểm
- Kỹ thuật siêu âm hoàn toàn không có sự xâm lấn và không gây bất kỳ đau đớn nào. Đối với siêu âm tuyến giáp; vị trí siêu âm là vùng cổ nên có thể gây ra một chút khó chịu trong quá trình di chuyển đầu dò. Tuy nhiên, sau khi quá trình thực hiện xong thì cảm giác khó chịu cũng sẽ biến mất.
- Sóng siêu âm là sóng âm thanh nên được xem là an toàn cho bệnh nhân. Chưa có nghiên cứu nào chứng minh siêu âm gây ảnh hưởng đến tình trạng cơ thể nên giúp bệnh nhân yên tâm hơn.
- Độ phân giải hình ảnh siêu âm cao; có thể quan sát được các cấu trúc mô mềm mà phim X-quang không thể hiện rõ.
- Siêu âm không sử dụng tia X hay bức xạ ion có thể lặp lại nhiều lần trong trường hợp cần thiết phải kiểm tra kỹ hơn.
- Chi phí của kỹ thuật siêu âm khá thấp nên hầu như bệnh nhân nào cũng có thể thực hiện được.
- Siêu âm là phương pháp thăm khám cận lâm sàng an toàn nhất dành cho phụ nữ mang thai; đang cho con bú và trẻ nhỏ.
- Siêu âm được sử dụng để hướng dẫn trong các thủ thuật xâm lấn như tiêm, sinh thiết tế bào, chọc hút dịch,…
4. Thực hiện siêu âm tuyến giáp như thế nào?
Thời gian siêu âm:
Thời gian thường được thực hiện trong khoảng 20-30 phút.
Khi siêu âm tuyến giáp người bệnh nằm trên một bàn kiểm tra và có thể được yêu cầu nằm nghiêng sang 2 bên hoặc nằm úp mặt xuống để hình ảnh siêu âm được rõ nét. Sau đó, bác sĩ sẽ bôi gel trong lên vùng cổ cần siêu âm và thiết bị đầu dò. Gel sẽ giúp đầu dò tiếp xúc an toàn với cơ thể và loại bỏ khí giữa đầu dò và da có thể chặn sóng âm thanh. Đầu dò được đặt trên vùng cổ và di chuyển qua lại trong khu vực cần kiểm tra.
5. Sau khi siêu âm tuyến giáp
Phụ thuộc vào kết quả siêu âm, bạn sẽ cần được theo dõi sau khi siêu âm hoặc không. Bác sĩ có thể sẽ yêu cầu bạn tiến hành sinh thiết nếu nghi ngờ có khối u.
Bạn không cần phải có chế độ chăm sóc đặc biệt nếu kết quả siêu âm không có gì bất thường. Nếu bác sỹ tiến hành siêu âm tuyến giáp như một phần của quá trình khám sức khỏe thông thường, thì bạn sẽ phải chuẩn bị tinh thần tiến hành siêu âm trong lần khám sức khỏe định kỳ tiếp theo. Nếu bạn có tiền sử gia đình về các bất thường về tuyến giáp hoặc các tình trạng liên quan; bác sĩ có thể sẽ yêu cầu bạn siêu âm tuyến giáp thường xuyên hơn để phát hiện sớm các triệu chứng bất thường.
Nếu kết quả siêu âm của bạn cho thấy có điều gì đó bất thường; bác sĩ sẽ yêu cầu bạn tiến hành thêm các xét nghiệm để chẩn đoán chính xác hơn. Trong trường hợp này, bạn có thể sẽ cần tiến hành thêm một thủ thuật siêu âm nữa hoặc một loại siêu âm khác có thể cho thấy hình ảnh của tuyến giáp một cách rõ ràng hơn. Nếu bạn có u nang; nhân giáp hoặc khối u; bác sĩ có thể sẽ khuyên bạn nên phẫu thuật cắt bỏ hoặc tiến hành các biện pháp điều trị khác.